Wappieachtige trekjes
De paus is een wappie. Dit is niet mijn mening, maar de onvermijdelijke conclusie voor wie op de lijn van emeritus-hoogleraar Koelman zit. Wappies zijn mensen die in tegenstelling tot wetenschappers nooit twijfelen en die zich niet op andere gedachten laten brengen door nadere informatie. Echt willen weten versus geloven. Als het goed is, zal de paus zich door niks op andere gedachten laten brengen. Hij is daarmee in de ogen van professor Koelman de wappie aller wappies. Door een traditie van duizenden jaren gepokt en gemazeld in de kunst van het geloven. Willem Engel mag dan denken dat hij bijzonder is, in vergelijking met de baas van het Vaticaan is hij niet meer dan een stuntelige amateur.
Hoe komt het dan toch dat ik de paus wel en Willem Engel niet kan uitstaan? Op die vraag moet ook professor Koelman het antwoord schuldig blijven. Hij is een wetenschapper en wetenschappers kunnen leven met de onzekerheid van iets niet weten. Ik voel dat het iets te maken moet hebben met integriteit en zuiverheid van motieven. Mijn vinger kan ik er echter niet helemaal achter krijgen. Misschien omdat ik verzuim het element van tijdsverloop mee te nemen. Vroegere pausen deden aan kruistochten en ketterverbrandingen. De overeenkomst met de fundamentalistische felheid van Willem was destijds duidelijker.
De huidige paus zal er wel moeite mee hebben dat hij op één hoop wordt gegooid met Willem, Lange Frans, Meneer de Uil en Musje van Meijeren. Ik kan het hem niet kwalijk nemen, maar ik kan ook geen streep trekken door wat de wetenschap heeft ontdekt. Misschien kan de paus eens bij zichzelf nagaan of er dingen zijn die hij aan het gebied van de twijfel wil overlaten. Het zou bij de indeling net het verschil kunnen maken.
Om het de paus gemakkelijker te maken, heb ik gezocht naar kwesties die bij een andere benadering het bouwwerk van de kerk niet direct in elkaar laten storten. Stel bijvoorbeeld dat wetenschappers ontdekken dat Jozef en Maria destijds niet per ezel, maar gewoon zoals iedereen met het openbaar vervoer naar Bethlehem reisden. Zoiets doet aan de rest van het verhaal weinig af. Het zou toch een gebaar van goede wil zijn, om tegen de wetenschappers te zeggen: ‘Vooruit, jullie je zin.’ Nee, toch. Evenmin als het verschil maakt mocht de wetenschap ontdekken dat er geen os, maar een zwartbonte koe in de stal stond. Ook op dat punt kan de paus best laten zien dat hij geen halsstarrige wappie wil zijn.
Voor Willem zijn zulke concessies op de leer nog onbespreekbaar. Zijn inzichten hebben geen eeuwen gehad om te rijpen. Hij heeft nog maar pas voor zichzelf en de rest van de wereld een bepaald standpunt geformuleerd en wil zich zelfs niet op detailpunten openstellen voor de mogelijkheid dat er ook anders over gedacht mag worden. Niet het geloof kenmerkt de echte wappie, maar veel meer de onuitstaanbare koppigheid dat geloof er bij anderen desnoods met geweld in te rammen. Alles is relatief, leerde Einstein al. Vroegere pausen hadden wappieachtige trekjes. De paus die wij nu hebben, valt in vergelijking met Willem best mee.
Hoe komt het dan toch dat ik de paus wel en Willem Engel niet kan uitstaan? Op die vraag moet ook professor Koelman het antwoord schuldig blijven. Hij is een wetenschapper en wetenschappers kunnen leven met de onzekerheid van iets niet weten. Ik voel dat het iets te maken moet hebben met integriteit en zuiverheid van motieven. Mijn vinger kan ik er echter niet helemaal achter krijgen. Misschien omdat ik verzuim het element van tijdsverloop mee te nemen. Vroegere pausen deden aan kruistochten en ketterverbrandingen. De overeenkomst met de fundamentalistische felheid van Willem was destijds duidelijker.
De huidige paus zal er wel moeite mee hebben dat hij op één hoop wordt gegooid met Willem, Lange Frans, Meneer de Uil en Musje van Meijeren. Ik kan het hem niet kwalijk nemen, maar ik kan ook geen streep trekken door wat de wetenschap heeft ontdekt. Misschien kan de paus eens bij zichzelf nagaan of er dingen zijn die hij aan het gebied van de twijfel wil overlaten. Het zou bij de indeling net het verschil kunnen maken.
Om het de paus gemakkelijker te maken, heb ik gezocht naar kwesties die bij een andere benadering het bouwwerk van de kerk niet direct in elkaar laten storten. Stel bijvoorbeeld dat wetenschappers ontdekken dat Jozef en Maria destijds niet per ezel, maar gewoon zoals iedereen met het openbaar vervoer naar Bethlehem reisden. Zoiets doet aan de rest van het verhaal weinig af. Het zou toch een gebaar van goede wil zijn, om tegen de wetenschappers te zeggen: ‘Vooruit, jullie je zin.’ Nee, toch. Evenmin als het verschil maakt mocht de wetenschap ontdekken dat er geen os, maar een zwartbonte koe in de stal stond. Ook op dat punt kan de paus best laten zien dat hij geen halsstarrige wappie wil zijn.
Voor Willem zijn zulke concessies op de leer nog onbespreekbaar. Zijn inzichten hebben geen eeuwen gehad om te rijpen. Hij heeft nog maar pas voor zichzelf en de rest van de wereld een bepaald standpunt geformuleerd en wil zich zelfs niet op detailpunten openstellen voor de mogelijkheid dat er ook anders over gedacht mag worden. Niet het geloof kenmerkt de echte wappie, maar veel meer de onuitstaanbare koppigheid dat geloof er bij anderen desnoods met geweld in te rammen. Alles is relatief, leerde Einstein al. Vroegere pausen hadden wappieachtige trekjes. De paus die wij nu hebben, valt in vergelijking met Willem best mee.
